Amerika'nın iç savaşındaki sarıklılar: Zouave Alayları(türk alayı)

Tarih bazen bilge
bir öğretmen, bazen komik bir şaka. ABD’nin o
büyük iç savaşında özgürlük, eşitlik ve
insan hakları savaşına Müslüman birliklerin de katıldığını
biliyor muydunuz?
Ya o askerlerin çoğunlukla ABD’nin bugün tehdit
olarak gördüğü coğrafyadan kopup geldiğini? Evet,
fantastik bir hikaye gibi, ama gerçek. Bir zamanlar Osmanlı
tebaası altında bulunan ve yeni kıtaya göç eden milletler,
ABD iç savaşında Kuzey birliklerinin yanında savaştı;
disiplinleri, cesaretleri ve iyi ahlaklarıyla diğer askerlere
örnek gösterildi.
Bir yerden anlatmaya başlayalım. Yıl 1860. Göçmenlerin
umudu yeni kıta Amerika, Kuzey ve Güney diye iki parçaya
bölünmüş ve iç savaşın eşiğine gelmiş.
Düzenli bir ordudan yoksun taraflar, ümitlerini orduya
gönüllü yazılacak askerlere bağlamış. Bu konuda Kuzey
daha avantajlı. Çünkü ellerinde Albay Elmer Ellsworth
gibi parlak bir asker var. Nitekim, Ellsworth dahiyane bir fikirle
seçkin bir gönüllüler grubunun orduya
kazandırılmasını sağlayacak. Ellasworth bütün Doğu
sahillerini baştan başa dolaşacak ve bugünkü
Amerika’nın temellerinin atıldığı savaşta en fazla yararlık
gösteren askerî birliğin kurulmasına önayak olacak:
Zouave Alayları! Bu alaylar ilk başta hemen kıyafetleriyle farklı
olduklarını gösteriyorlar. Amerikan iç savaşında giydikleri
kıyafetler bile kendi Müslüman kültürlerinin
izlerini taşıyor. Zouave askerleri Osmanlılar gibi giyiniyor: Beyaz
sarıklar, kırmızı kuşaklar ve lacivert ceketler ile savaşıyorlar.
Tarih, Zouave askerlerinin Güneyli konfederasyon birliklerini
savaş meydanlarında hallaç pamuğu gibi attığını kaydediyor.
Zouave Alayları elbette Amerika iç savaşında ortaya
çıkmış askerî birlikler değil. ‘Zouave’
Fransız ordusundaki Kuzey Afrikalı Berberi birliklerine verilen bir
isim. Hikayenin kökeni Fransızların Cezayir’i işgaline kadar
gidiyor. 1830 yılında Cezayir işgali ardından General Bertrand Clausel,
Berberilerden iki tabur asker oluşturmuştu. Askerler Fas ve
Cezayir’in dağlık bölgelerinde yaşayan Berberilerin
‘Zawawa’ kolundan başkası değildi. Bu iki tabur, kabilenin
isminden dolayı ‘Zouave’ şeklinde anılmaya başlandı. Bu
Berberi savaşçıların en büyük özellikleri
gözü pek olmalarıydı. Savaş meydanlarında silahların
önüne atılıyor ve savaşı kaybetmektense ölümü
yeğliyorlardı. Bu yüzden Fransız ordusunun gözbebeği olmaları
çok uzun sürmedi. Nitekim sadece ABD iç savaşında
değil İtalya’dan Meksika’ya, Vietnam’dan
Rusya’ya kadar dünyanın dört bir yanında Fransız
savaşlarında Zouave’ler öncü ve seçkin birlikler
olarak kullanıldı.

Amerikan İç Savaşı sırasında Kuzey Ordusu’nda
büyük yararlılıklar göstererek adını tarihe altın
harflerle yazdıran ‘Zouave Birlikleri’ asıl ünlerini
hiç şüphesiz Fransız ordusu ile katıldığı savaşlara
borçluydu. Üstün savaşçı ruhları onları kısa
sürede Fransız ordusunun ayrıcalıklı sınıfı yaptı.
Çatışmalarda olağanüstü başarılar göstermelerinin
ardından 1852’de III. Napolyon, Zouavelerin Fransız ordusu
içinde üç ayrı birlik olarak yapılanmasını emretti.
Bu tarihten sonra Cezayirli ve Faslılar, Osmanlı birlikleri olarak
ayrıldı; meşhur açık mavi Zouave üniformaları ile birlikte.
1855 yılında imparator üç alayının içindeki en
iyileri seçerek bir dördüncü Zouave Alayı meydana
getirdi. Ve onları imparator muhafızları olarak atadı. Her bir birliği
ceketlerinin renginden ayırmak mümkündü. Birinci birlik
kırmızı, ikincisi beyaz, üçüncü birlik mavi
renkli ceketler giyiyordu. 1859 yılında Zouaveler, Fransızlar ile
Avusturyalılar arasında Kuzey İtalya’nın kontrolü
için yapılan savaşta çok önemli rol oynadı. 4
Haziran’daki kanlı savaşta İmparator Muhafız Alayı’nı
oluşturan Zouaveler, 10 ‘Legion de Honour’ madalyası
kazanmıştı. Bu kanlı savaşların görgü tanığı Amerikalı
Yüzbaşı George B. McClellan, Zouaveleri “Avrupa’nın
yetiştirdiği en iyi hafif piyadeleri, en ideal askerler” olarak
övüyordu.
ABD İç Savaşı’nda Zouave taburları
‘Zouave’lerin bu ününü iyi kullanmayı
beceren Amerikalı Albay Ellsworth, parlak fikrini 1860 yılında tarihe
geçirdi. Ellsworth ABD Zouave taburlarını oluşturmaya başladı.
Bir Zouave taburunu yanına alarak doğu kıyılarında 19 eyaleti dolaşarak
gönüllüler toplamaya başladı. Halk Zouavelerin
kendilerine has fesli ve şalvarlı kıyafetleri, süngülü
tüfekleri ile yaptıkları yürüyüşlere bayılmıştı.
Sokaklar da şu ilanlarla donatılmıştı: “Hazır mısınız? Tarih
yazmak ve macera yaşamak istemez misiniz? 16 yaşından
büyükseniz Ellsworth’un Zouave Alayı’nın bir
parçası olun.”
Gönüllülerin çoğunluğu kendilerini cesur
‘Zoo–Zoos’ birliklerinde buldu. Amerikan İç
Savaşı’nda Kuzey Ordusu’nda 50’den fazla Zouave alayı
oluşturuldu. Bu birliğe doğu sahillerinde rağbet edilmesinin sebebi
burada Orta ve Doğu Avrupa’dan gelen göçmenlerin
sayısındaki fazlalıktı. Zaten bu birliklere katılanların
çoğunluğunu yeni kıtaya göç etmiş Osmanlı tebaası
oluşturuyordu. Ellsworth bir anda bu taburla meşhur oldu. Sokaklarda
hem taburunun hem de kendisinin boy boy posterleri satılıyordu. Ancak
Zouavelerin ismini Amerika’ya duyuran genç Ellsworth,
kendi kurduğu birliklerin bütün bir ülkede yayıldığını
görecek kadar yaşamadı. Abraham Lincoln tarafından vatanseverliğin
sembol ismi olarak görülen Ellsworth, iç savaşın ilk
çatışmasında hayatını kaybetti. Öldüğünde Kuzeyli
gazeteler ve politikacılar tarafından savaşın sembollerinden birisi
haline getirildi. İsmi yeni doğan çocuklara ve caddelere
verildi.
Şalvarlı, sarıklı, fesli Amerikan askerleri
Zouave taburları daha sonra Amerikan İç Savaşı’nda
alaylara dönüştürüldü. Hatta bazı ‘Kuzey
Ordusu’na ait bazı alaylar bile Zouave alaylarına
dönüştürüldü. Bunlardan birisi de
146’ncı New York Birliği idi. Başlangıçta Zouave
üniformaları ile savaşa katılmamışlardı; ancak 1863 yılında
üniformalarını değiştirdiler. Bu birliğe çok
geçmeden 146’ncı New York ve 155’inci Pennsylvania
birlikleri de katıldı. 146’ncı New York Birliği, iç
savaşta gösterdiği üstün başarı ile öne
çıkmakta gecikmedi. Bu askerler, birliğin komutanı ve West Point
mezunu Albay Kenner Garrard’a istinaden ‘Garrard
Kaplanları’ olarak biliniyordu. Zouave birliklerinin elbiseleri
Fransız Zouavelerinin geleneksel standartlarına uygun olarak dikildi.
Mevcut Zouave üniformaları az bir farklı Osmanlı
üniformalarının hemen hemen aynısı idi; gök mavisinin
ağırlıkta olduğu bir kıyafet ve kırmızı bir kuşak. Ancak Albay Garrard,
kafasında Osmanlı üniformalarının hayalini kuruyordu. O
üniformaların Osmanlı Ordusu’ndakilerine benzemesini arzu
ediyordu. Çok geçmeden istediği kıyafetleri sipariş
ettirdi. Bu kıyafetleri aslında Fransızların yerli Cezayirli birlikleri
de kullanıyordu. Zouavelerin en belirgin özellikleri fesleriydi.
146’ncı New York Birliği’nin askerlerinin Osmanlı
Ordusu’ndaki askerlerden tek farklı feslerindeki
püsküllerin renkleriydi. Osmanlı’nın feslerindeki mavi
püskülün aksine 146’ncı New York Birliği’nin
feslerinde sarı püsküller vardı. Bu birlik dışındaki
Zouaveler, fes yerine sarık takıyordu. Zouave birliklerindeki askerler
ordunun en seçkin askerleriydi. Çoğunluğu
saçlarını kazıtıyordu. Zouaveler sadece askerî anlamda
değil kişisel olarak da saygın askerledi. Diğer birliklerdeki
askerlerin aksine Zouave birliklerinde içki ve sigaraya rağbet
edilmezdi. Askerî disiplin açısından örnek
gösterilirlerdi. Bu renkli kıyafetli askerler Birleşik
Devletler’de çok ünlü oldu ve hatta uzun
süre reklam malzemesi olarak kamuoyunda yerlerini muhafaza
ettiler.
Son Zouave askerleri Suriye’de
İç savaşın ardından Amerika Birleşik Devletleri’nin
kurulmasıyla birlikte ‘Zouave Birlikleri’nin yeni kıta
macerası da son bulmasına rağmen bu askerler hâlâ Avrupa
kıtasında savaşmaya devam ediyordu. Fakat renkli Zouave
üniformaları Avrupa’da çok uzun süreli yaşamadı.
I. Dünya Savaşı’nda bu seçkin askerlerin
800’ü Alman makinelileri tarafından taranarak hayatını
kaybetti. Renkli kıyafetler düşman askerleri tarafından kolaylıkla
fark ediliyordu. 1915’te Zouaveler standart bir üniforma
altında silahlandırıldı. Zaten Fransızların askerlerin sarık
kullanmasını Fransız ordusu 1903 yılında yasaklanmıştı. Böylelikle
Fas’taki bir garnizon dışında ünlü Zouave
üniformaları da tarihe karışmış oldu. Fransa da bu garnizonu
Suriye’ye sürdü. Fransızlar, Suriye Arapları arasında
pek sevilmese de Zouavelere ilgi büyüktü. Bu yüzden
Fransız Yüksek Komutanlığı son Zouave birliğinin
üniformalarını korumalarına izin verdi. Suriye’nin
bağımsızlığını kazanmasının ardından Suriye hükümetinin
ricası yönünde ordunun yapılandırılması için Zouave
birliği bu ülkede kaldı. Bu birlik geleneksel kıyafetleri ile
birlikte Suriye’nin Irak sınırında faal olarak görev alıyor.

Göçmen kayıtlarında Müslümanlar
Amerikan İç Savaşı’na katılan Müslüman
askerlerin sayısı konusunda etraflı araştırma yapılmamış bugüne
kadar. Dolayısıyla bu konu hakkında ele avuca gelir bir bilgi yok. Bu
yüzden bir fikir vermesi açısından, ABD göçmen
kayıtları ile ilgili ufak çaplı bir araştırma yaptık.
Sonuç oldukça çarpıcı idi. ABD Göçmen
Dairesi’nin 1500–1900’lü yıllar arasında
kayıtlarına göre bu yıllar arasında ülkeye giren 10 milyon
kişiden 300’ü Osman,150’si Ali, 50 kişi Ahmet soyadını
taşıyor. 1790–1930 yılları arasında yapılan nüfus
sayımlarının kayıtlarına göre ABD’de Osman soyadını taşıyan
5 bin kişi varmış. Ali soyadını taşıyan kişi sayısı 7 bine ulaşırken,
Ahmet soyadında ise bu rakam 2 bin 500.


işte zouave yani osmanlıdan amerikaya gitmiş türkler



GODS OF GENERAL(TANRILAR VE GENERALLER) ADLI AMERİKAN İÇ SAVAŞI FİLMİNDEN




SAVAŞTAKİ DONANIMLI ZOUAVE(OSMANLI TÜRKÜ)

vay yavruu işe bak süperiz bee

eee Türk'ün gücü heryerde.